کش های ارتودنسی (لیگاتورهای الاستیک) در اصل نوعی کش لاستیکی است که روی بریس یا براکتهای ارتودنسی قرار می گیرد. هدف اصلی آنها نگه داشتن سیم قوس (سیمی که از بین تمام دندان ها عبور می کند) در جای خود و بر روی براکت هر دندان است. همچنین به منظور اصلاح چیدمان دندان ها، این کش ها می توانند نیرویی را برای حرکت دادن آنها در جهت مورد نظر اعمال کنند.
کش های ارتودنسی در جنس های لاستیکی و فلزی و همچنین در رنگ های مختلف در بازار موجود هستند. در هر جلسه معاینه، این کش ها به طور معمول بررسی، تنظیم یا تعویض می شوند.
این مقاله به معرفی انواع کش های ارتودنسی که به طور رایج در دندانپزشکی ها استفاده می شوند، می پردازد. همچنین به منظور شناخت بهتر، ویژگی ها و کاربردهای هر کدام نیز شرح داده می شود.
کش های ارتودنسی تکی
کش ارتودنسی تکی در اندازه استاندارد عرضه شده و به دور هر براکت، روی تک تک دندان ها بسته می شود. این کش ها را می توان بسته به میزان نیروی مورد نیاز برای هدایت حرکت دندان، سفت یا شل کرد. بر اساس اینکه کش چگونه به دندان بسته شود، می توان درجات مختلفی از کشش را اعمال نمود. این کش های ارتودنسی تکی به تدریج خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند و به طور معمول در هر جلسه ویزیت تعویض می شوند.
کش های ارتودنسی متصل (c-chain)
کش های ارتودنسی متصل که همچنین با نام سی-چِین نیز شناخته می شوند، در انواع مختلفی از نظر استحکام و ابعاد عرضه می گردند. از این کش ها برای بستن فضای خالی بین دندان ها و اغلب برای حرکت دادن یک گروه خاص از دندان ها به صورت همزمان استفاده می شود. در صورتی که برنامه درمانی شامل تنظیم همزمان چندین دندان باشد، به طور معمول از کش های ارتودنسی متصل استفاده خواهد شد. مدل متصل نسبت به نوع تکی از استحکام بیشتری برخوردار بوده و ممکن است نیاز نباشد در هر جلسه ویزیت تعویض شوند.
سیم های لیگاتور
سیم های لیگاتور از جنس استیل ضد زنگ ساخته شده اند و کاربردی مشابه کش های لیگاتور دارند، اما نیروی بسیار بیشتری را بین براکت و دندان ایجاد می کنند.
زمانی که دندانپزشک قصد دارد دندان کج یا چرخیده ای را صاف کند، سیم قوس باید به طور محکم در شیار براکت باقی بماند. سیم های لیگاتور برای انجام این کار بسیار مناسباند زیرا به دندانپزشک اجازه می دهند تا سیم قوس را به طور ایمن در شیار براکت نگه دارد. علاوه بر این قابلیت، به کمک این سیم ها لازم نیست نیروی زیادی برای صاف کردن دندان اعمال شود.
کش های ارتودنسی رنگی
کش های ارتودنسی رنگی به دلیل زیبایی و تنوع رنگ بالا علاوه بر کودکان، توجه بزرگسالان را نیز به خوبی به خود جلب کرده است. البته افرادی که به دنبال جلب توجه نیستند، معمولا رنگ نقره ای یا رنگ شفاف را انتخاب می کنند. اگر بریس های شما فلزی است، می توانید کش با رنگ نقره ای یا خاکستری متناسب با آن را از دندانپزشک خود درخواست کنید.
با این حال، کش های ارتودنسی شفاف، در حالی که به راحتی قابل تشخیص نیستند معایبی نیز دارند. مثلا در صورت مصرف قهوه، چای، نوشابه یا خوردن غذاهای رنگی مانند چغندر، زغال اخته یا شیرین بیان به راحتی لکه دار می شوند. از طرف دیگر، کشهای خاکستری یا نقرهای به خوبی با بریسهای فلزی ترکیب شده و نسبت به کشهای شفاف، کمتر کلهدار و کثیف میشوند. کودکان نیز می توانند مثل رنگین کمان، به صورت جداگانه روی هر دندان، کش با رنگ متفاوت داشته باشند.
توصیه ای از دکتر احسان صانعی
اگر کش ارتودنسی بین جلسات معاینه شل یا پاره شد و یا از جای خود درآمد، برای حل مشکل، با مطب دندان پزشک خود تماس بگیرید. باید به طور دقیق برای دکتر توضیح دهید که چه اتفاقی افتاده است. پس از بررسی های لازم، او به شما می گوید که آیا نیاز به مراجعه فوری دارید یا می توانید تا جلسه بعدی صبر کنید.به هر حال، هر تصمیمی که اتخاذ می کنید، اجازه ندهید مشکل بدون پاسخ باقی بماند. پاره شدن چند کش ساده می تواند برنامه ریزی تغییرات اصلاحی دندان ها و خط فک شما را به خطر بیندازد.
منبع:
rubber-bands-on-braces-what-purpose-do-they-serve
