نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر، ابزاری مخصوص است که پس از برداشتن براکت ها، برای “حفظ” یا نگه داشتن موقعیت دندان ها ساخته شده است. اگر نگهدارنده به درستی در دهان قرار داده شود، باعث تنظیم شدن براکت ها و نگه داشتن دندان های شما در عالی ترین شکل ممکن می شود. خیلی هیجان انگیز است که در نهایت براکت های خود را بردارید و وارد مرحله نگهدارنده شوید. در اینجا چند نکته وجود دارد که باید در مورد انواع مختلف نگهدارنده ها بدانید.
یک نگهدارنده دندان های شما را پس از جدا شدن بریس ها در جای خود نگه می دارد. کدام نگهدارنده ها بهتر هستند؟ این بستگی به مورد خاص شما دارد. دکتر متخصص ارتودنسی به شما کمک می کند تصمیم بگیرید که کدام نگهدارنده برای وضعیت شما بهترین است. تقریباً یک سال طول می‌کشد تا رباط‌های پریودنتال پس از برداشتن بریس‌ها در موقعیت‌های جدید خود قرار گیرند. به همین دلیل است که باید ریتینر خود را دقیقاً همانطور که ارتودنتیست شما دستور می دهد استفاده کنید. اگر سست شوید یا از استفاده از آن دست بردارید، ممکن است دندان‌هایتان جابه‌جا شده و دوباره کج شوند یا شکاف‌ها باز شوند.
اکثر متخصصین ارتودنسی به بیماران خود می گویند که نگهدارنده خود را به صورت 24 ساعته و 7 روز هفته برای تعداد معینی از ماه ها استفاده کنند و سپس فقط شب ها از آن استفاده کنند. بعد از چند سال، می توانید آن را به چند شب در هفته کاهش دهید. اما به طور کامل از استفاده از آن دست نکشید.
انواع نگهدارنده ارتودنسی با ریتینر
کدام نگهدارنده برای شما بهتر است؟ ابتدا باید انواع مختلف نگهدارنده را بشناسید. سه نوع اصلی نگهدارنده وجود دارد:
- نگهدارنده هاولی ، ساخته شده از فلز و اکریلیک
- نگهدارنده های Essix ، ساخته شده از پلاستیک شفاف (شبیه Invisalign هستند)
- نگهدارنده های دائمی که به پشت دندان شما چسبانده می شوند
نگهدارنده هاولی
این نوع نگهدارنده از سیم قابل خم شدن و اکریلیک یا پلاستیک ساخته شده است. سیم از جلوی دندان‌های شما عبور می‌کند و اکریلیک به گونه‌ای قالب‌گیری میشود که کاملاً داخل دهان شما قرار بگیرد. نگهدارنده‌های هاولی در رنگ‌ها و سبک‌های بسیار متنوعی موجود هستند، بنابراین می‌توانید با تغییر رنگ ها یا طرح‌های مختلف کمی با آنها سرگرم شوید. این نوع نگهدارنده قابل تنظیم است تا متخصص ارتودنسی شما بتواند دندان های شما را کمی بعد از بریس ها تغییر دهد.
مزایا – قابل تنظیم به دندان ها اجازه می دهد تا به روشی طبیعی لمس شوند. ماندگاری طولانی با مراقبت مناسب و پاک شوندگی راحت.
معایب – هنگام استفاده از آن ممکن است در ابتدا در دهانتان لیز بخورد.
نگهدارنده Essix
این نوع نگهدارنده از پلاستیک شفاف ساخته شده و شبیه ارتودنسی نامرئی است. بیشتر افراد این نوع نگهدارنده را دوست دارند زیرا نسبت به نگهدارنده هاولی کمتر نمایان است. با این حال، اجازه نمی دهد که دندان های بالا و پایین شما به طور طبیعی با هم تماس داشته باشند. به همین دلیل، برخی از ارتودنتیست ها این نوع نگهدارنده را دوست ندارند. نگهدارنده های Essix نیز طول عمر کمتری نسبت به نگهدارنده های Hawley دارند. به طور متوسط، آنها پس از چند سال شروع به فرسودگی می کنند و سپس باید جایگزین شوند.
مزایا – تقریباً روی دندان ها نامرئی است.
معایب – اجازه نمی دهد دندان ها به روش طبیعی لمس شوند. بعد از چند سال فرسوده می شود. تمیز نگه داشتن سطوح داخلی ممکن است دشوار باشد.
نگهدارنده باند دائمی
این نوع نگهدارنده همیشه در دهان شما باقی می ماند، زیرا به پشت دندان شما چسبانده شده است. معمولا این نوع نگهدارنده پشت شش دندان پایینی جلو قرار می گیرد. گاهی اوقات ارتودنتیست ها ممکن است کار شما را با یک نگهدارنده باند شده شروع کنند و بعد از شش ماه تا یک سال شما را به نگهدارنده Hawley یا Essix تغییر دهند. نخ دندان کشیدن دندان هایی که به هم چسبیده اند می تواند بسیار دشوار باشد. برای انجام صحیح این کار باید از Threader Floss استفاده کنید.
مزایا – دندان ها را به خوبی حفظ می کند. توسط دیگران دیده نمی شود.
معایب – کشیدن نخ دندان مشکل است. ممکن است زبان شما را بریده یا اذیت کند. ممکن است در برخی مواقع نیاز به واکس دندان داشته باشد تا راحت باشد.
نحوه قرار دادن نگهدارنده ارتودنسی هاولی
1. از داشتن نگهدارنده ارتودنسی هاولی اطمینان حاصل کنید.
این نوع از نگهدارنده ارتودنسی از پلاستیک و سیم تشکیل شده است. بخش پلاستیکی برای قرار گرفتن در داخل دهان شما ساخته شده است. سیم‌ها باید در اطراف دندان های جلویی شما (اغلب 6 دندان جلویی شما) قرار گیرند. به طوری که سیم‌های بیشتری در پشت دندان ها قرار می گیرند تا آنها را محکم در کنار دندان های اطراف نگه دارند.
2. نگهدارنده ارتودنسی را به صورت درست نگه دارید.
از اینکه نگهدارنده مخصوص ردیف بالا یا پایین دندان شما است، اطمینان حاصل کنید. قوس پلاستیکی مرکزی باید به طرف بالا یا پایین و در جهت دندان هایی باشد که باید آنها را در جای خود نگه دارد. علاوه بر این نوار فلزی نیز باید از دهان شما دور باشد.
3. ریتینر را با دقت در دهان خود قرار دهید.
از نزدیک بودن نگهدارنده به دندان های ردیف سمت راست اطمینان حاصل کنید. ریتینر را به مدت طولانی در آنجا نگه ندارید. بلکه باید یکباره و به سرعت آن را در میان دندان ها فشار دهید.
- برای فشار دادن نگهدارنده از زور زیاد استفاده نکنید. زیرا در صورت درست قرار ندادن آن، ممکن است موجب آسیب به لثه های خود شوید. می توانید با کامل باز کردن دهان خود در مقابل آینه موقعیت نگهدارنده را کاملاً بررسی کنید.
4. برای جا دادن نگهدارنده ارتودنسی اطراف دندان های خود، آن را به سمت دندان ها فشار دهید.
این کا را سریعاً پس از قرار دادن نگهدارنده انجام دهید. مطمئن شوید که قوس پلاستیکی به طور دقیق در سقف دهان شما قرار می گیرد. سیم جلو باید به طور کامل دور دندان های جلویی و سیم های پشتی در اطراف دندان های عقب شما قرار گیرند. اگر نمی توانید نگهدارنده ارتودنسی را به درستی در دهان خود قرار دهید. به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید، زیرا به احتمال زیاد نیاز به تنظیم دارد. دندانپزشک می تواند سیم های اطراف دندان شما یا بخش پلاستیکی را در دهان شما تنظیم کند.
5. نگهدارنده ارتودنسی را به دندان های عقبی خود محکم قلاب کنید.
در صورت نیاز، از انگشتان خود برای فشار دادن آن در جای مناسب، استفاده کنید. نگهدارنده را با دندان ها فشار ندهید، زیرا احتمال آسیب رساندن به آن زیاد است. اگر نگهدارنده در جای درست خود قرار گیرد، صدای جا افتادن آن را می شنوید. اگر نگهدارنده ارتودنسی شما در جای خود محکم نمی ماند یا در حال افتادن است. شاید آن را به طور صحیح به دندان های خود قلاب نکرده باشید. یا باید برای تنظیم آن به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید.
نحوه قرار دادن نگهدارنده اسیکس
1. از موجود بودن ریتینر اسیکس اطمینان حاصل کنید.
این نوع نگهدارنده، به صورت یک قالب پلاستیکی شفاف، بدون هیچ قطعه یا سیم اضافی ساخته شده است که معمولاً همه ی ردیف دندان های بالا یا پایین را می پوشاند. از آنجا که این نگهدارنده فقط از پلاستیک نازک ساخته شده است، ممکن است تاب خورده یا خم شود، که این باعث می شود به درستی در جای مناسب خود قرار نگیرد. اگر نگهدارنده شما قبلاً سر جای خود محکم می ایستاد، اما دیگر به محکمی قبل نیست، شاید به تعمیر یا تعویض توسط دندانپزشک نیاز داشته باشند.
2. نگهدارنده ارتودنسی را به صورت صحیح نگه دارید.
از اینکه نگهدارنده مخصوص دندان های بالا یا پایین است اطمینان حاصل کنید. قوس نگهدارنده باید به سمت جلو باشد و دهانه به طور مناسب روی دندان‌ها قرار گیرد.
3. نگهدارنده را با دقت در دهان خود قرار دهید. آن را به دندان های مورد نظر نزدیک کنید.
نگهدارنده ارتودنسی را به مدت طولانی نگه ندارید. زیرا قرار دادن آن در دهان باید سریع انجام شود. بنابراین، ریتینر را باید یکباره در جای خود فشار دهید.
4. برای جا دادن نگهدارنده، آن را روی دندان های خود فشار دهید.
این کار باید سریع انجام شود. ریتینر پلاستیکی باید محکم روی همه ی ردیف دندان های شما قرار گیرد و به طوری که حرکت نکند. نگهدارنده باید روی همه دندان‌های شما، از جمله در قسمت عقبی قرار می‌گیرد تا محکم در جای خود بماند. اگر نگهدارنده شما محکم نیست و در حال افتادن است. احتمال دارد که آن را به خوبی به دندان های قلاب نکرده باشید.
- به یاد داشته باشید که با وجود نگهدارنده روی دندان هایتان غذا نخورید، زیرا در این صورت، احتمال شکستن نگهدارنده یا آسیب به فک شما بسیار زیاد است.
رژیم غذایی مناسب
- چه به شما گفته باشند با نگه دارنده در دهان غذا بخورید یا آن را خارج كنید باید مراقب باشید كه از خوردن میان وعده ها و نوشیدنی های قند دار بین وعده های اصلی یا هنگام خواب خودداری كنید.
- از خوردن شیرینی های چسبناك، جویدنی و سفت یا آدامس های شیرین اجتناب كنید.
- نوشیدنی های گاز دار و آبمیوه به میزان زیاد مصرف نكنید.
- غذاهای سفت و جویدنی مثل سیب هویج یا نان سوخاری می تواند به نگه دارنده آسیب برساند. از خوردن آن ها اجتناب كنید یا آن را به قطعات كوچك تقسیم كنید.
مطالعه مطلب چگونه با ارتودنسی غذا بخوریم؟ توصیه میشود.
هنگام استفاده از نگهدارنده چگونه مسواك بزنم؟
نگه دارنده متحرك را هنگام مسواك زدن خارج كنید. بسیار مهم است كه دندان هایتان را دوبار در روز و هربار ۲ دقیقه مسواك بزنید. از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده كنید. همچنین شما باید به آرامی نگه دارنده را با مسواك و آب سرد بشورید و مواظب باشید از دستتان نیفتد.
برای محافظت بیشتر از دندان ها از دهانشویه فاقد الكل روزانه در زمانی متفاوت از مسواك زدنتان استفاده كنید. به مدت 20 دقیقه از خوردن و آشامیدن استفاده كنید.
مصرف میان وعده و نوشیدنی های قند دار و تمیز كردن نادرست دندان ها و نگه دارنده می تواند باعث خرابی و پوسیدگی دندان ها شود.
مطلب مرتبط: نحوه تمیز کردن نگهدارنده ارتودنسی(ریتینر)
نکات مهم زمان استفاده از نگهدارنده
- ریتینر خود را در هر نوبت معاینه به همراه بیاورید.
- جایگذاری نگه دارنده از وظایف بیمار است.
- بعضی از بیماران نیاز دارند برای حفظ دندان ها در جای خود به مدت طولانی نگه دارنده را در دهان خود نگه دارند.
- اگر نگه دارنده شل شود یا بشكند به دندان پزشك یا ارتودنتیست خود مراجعه كنید.
- شما باید هزینه ی ترمیم یا جایگزینی را پرداخت كنید.
- دو بار در روز حداقل به مدت ۲ دقیقه مسواك بزنید.
- از خوردن و نوشیدنی های قنددار بین مبان وعده ها و قبل از خواب اجتناب كنید.
هنگام انجام ورزش های پربرخورد باید چه كار كنم؟
هنگام استفاده از نگه دارنده به جای درآوردن نگه دارنده باید از محافظ دهان جدید استفاده كنیم. این قانون برای شركت در ورزش هایی كه نیاز به پوشیدن كلاه ایمنی است همچون اسكیت یا اسب سواری نیز صدق می كند. حین شنا كردن نگه دارنده خود را خارج كنید. هنگامی كه نگه دارنده را خارج می كنید آن را در جعبه محافظ قرار دهید.
چند وقت یكبار به معاینه و بازبینی نیاز دارم؟
تا زمانی كه نگه دارنده سر جای خود باقیست نیازی به بازبینی ندارید. بر اساس قوانین NHS ارتودنتیست شما موظف است به مدت ۱۲ ماه نگه دارنده را مورد معاینه قرار دهد. پس از آن می بایست حق ویزیت و هزینه ی ترمیم یا جایگزینی نگه دارنده را پرداخت نمایید. لطفا در هر نوبت معاینه نگهدارنده ی خود را به همراه داشته باشید.
