اکثر مردم به اشتباه تصور می کنند که متخصص ارتودنسی همان دندانپزشک می باشد. در حالی که بین این دو تفاوت زیادی وجود دارد. ارتودنتیست ها در واقع دندانپزشکانی هستند که به آنها آموزش های حرفه ای جهت تشخیص و درمان دندان و فک های خارج از موقعیت داده می شود. همه ارتودنتیست ها می توانند دندانپزشک باشند اما به همه دندانپزشکان، ارتودنتیست گفته نمی شود. درک این تمایز به شما کمک می کند که به هنگام بروز مشکل خود به یک متخصص حرفه ای در زمینه مورد نظر مراجعه نمایید. سندروم مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)، اختلالی است که این روزها اکثر افراد به دلایل مختلف به آن مبتلا می شوند. ارتودنتیست با توجه به مشکل و در نظر گرفتن شرایط می تواند جهت درمان اختلال TMJ با ارتودنسی، اقدام لازم را انجام دهد.
مطالعه مطلب تفاوت دندانپزشک و متخصص ارتودنسی(ارتودنتیست) چیست؟ توصیه میشود.
اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) چیست؟
مفصل گیجگاهی فکی، یکی از پرکاربردترین مفاصل بدن انسان می باشد که در ناحیه جلوی گوش شما قرار دارد. این مفصل باعث اتصال فک به جمجمه می شود. کارکرد صحیح این مفصل باعث می شود تا فعالیت هایی از جمله غذا خوردن، صحبت کردن، جویدن و خمیازه کشیدن برای فرد آسان تر شود. دلایل مختلفی وجود داشته که می تواند منجر به درد شدید و اختلال در عملکرد فک شود.
آشنایی با علائم اختلال TMJ
از جمله مهمترین علائم مربوط به اختلال مفصل گیجگاهی فکی می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- احساس ناراحتی در مفصل فک
- بروز حساسیت در دندان ها
- احساس درد شدید در قسمت های فک، گردن و صورت
- گوش درد
- سردرد
- زنگ زدن گوش
- درد صورت
- تورم در دو طرف صورت
- سفتی عضلات فک
- قفل شدن فک به هنگام باز کردن یا بستن دهان
- ناتوانی در جویدن
- تغییر ناگهانی در نحوه قرار گرفتن دندان های بالا و پایین روی همدیگر
توجه به این نکته مهم است که تاثیر اختلال TMJ در زنان به ویژه زنانی که در محدوده سنی باروری قرار دارند، بیشتر از مردان می باشد.
اختلال مفصل گیجگاهی فکی به چه دلایلی ایجاد می شود؟
تشخیص دقیق علائم مرتبط با اختلال مفصل گیجگاهی فکی می تواند بسیار چالش انگیز باشد. ابتدا دندانپزشک یا متخصص گوش و حلق و بینی، شرایط فک را به طور کامل بررسی کرده تا بتواند نشانه های حساسیت یا تورم را بیابد. جهت بررسی دقیق تر استخوان ها و بافت های مفصلی از آزمایشات مختلف نظیر: اشعه ایکس، سی تی اسکن یا ام آر آی فک استفاده می شود. با این وجود نمی توان به طور کلی، دلایل ابتلا به این نوع اختلال را یافت. البته با توجه به یک سری علائم مشابه می توان اختلال مفصل گیجگاهی فکی را در بیماران شناسایی نمود. از جمله مهمترین این عوامل می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- ضربه به فک یا مفصل
- ورم مفاصل
- دندان قروچه (این عامل می تواند باعث فشار زیاد به مفصل شده و التهاب را در ناحیه مورد نظر تشدید نماید.)
- فرسایش مفصل
- دندان های تحلیل رفته
- ناهنجاری های ساختاری فک از بدو تولد
- عدم انطباق دندان های فک بالا و پایین روی همدیگر
آیا اختلال TMJ با ارتودنسی درمان می شود؟
عوامل متعددی وجود داشته که باعث بروز اختلال TMJ می شوند. به عنوان مثال، مفصل فک می تواند در اثر یک حادثه تروماتیک یا به دلیل ورم مفاصل به این اختلال دچار شود. در بسیاری از موارد، عدم انطباق دندان های فک بالا و پایین بر روی همدیگر باعث بروز این مشکل می شود. عدم همترازی دندان های بالا و پایین که به آن مال اکلوژن گفته می شود، می تواند بر موقعیت فک های پایین و عضلات اطراف تاثیر منفی بگذارد. از جمله مهمترین علائم TMJ که به دلیل اختلال مال اکلوژن ایجاد می شود، می توان به سردرد، احساس درد در ناحیه فک، صورت، گردن، سرگیجه و زنگ گوش اشاره نمود.
داروهای ضد درد و شل کننده های عضلانی می توانند تا حد زیادی به تسکین دردهای ناشی از این اختلال کمک کنند، اما با استفاده از این داروها نمی توان علت اصلی این مشکل را برطرف نمود. یکی از بهترین روش ها جهت درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی، ارتودنسی می باشد. ارتودنسی، بهترین درمان برای آن دسته از بیمارانی است که با اختلال TMJ ناشی از مال اکلوژن مواجه هستند. با ارتودنسی، دندان ها به موقعیت مناسبی منتقل شده و دردهای عضلانی در قسمت فک کاهش می یابد. علاوه بر تمام این موارد با ارتودنسی می توان به دندان هایی صاف و یکدست دست یافت.
نکته مهم در رابطه با درمان اختلال TMJ
اگر دندانپزشک تشخیص دهد که ارتودنسی برای مشکل شما می تواند بهترین گزینه باشد، اولین اقدام انجام آزمایشات مرتبط با این نوع اختلال است. سپس متخصص ارتودنتیست گزینه های پیش رو را جهت درمان ناهمترازی دندان های فک بالا و پایین در نظر می گیرد. یکی از بهترین گزینه های درمانی، استفاده از بریس ارتودنسی می باشد. با استفاده از بریس ارتودنسی می توان به تدریج دندان ها را به موقعیت دلخواه انتقال داد و مشکل را رفع نمود.
