تمیز کردن نگهدارنده های ارتودنسی یا ریتینر از نظر بهداشت دهانی که باعث سلامت دهان شما میشود مهم است. نگهدارنده ها برای مدت طولانی تری در دهان شما باقی میمانند و همانند دندان ها باکتری، پلاک و تارتار های موجود در دهان شما را جمع میکنند.
چنانچه شما نگهدارنده های خود را به طور منظم تمیز نکنید، باکتری و پلاک در آن جمع شده و سبب افزایش احتمال پوسیدگی دندان های شما، بیماری های لثه و عفونت میشود. این بدان معناست که نگهدارنده کثیف میتواند باعث آسیب به سلامتی شما و همچنین آسیب رساندن به دندان های شما شوند.
در ادامه نحوه تمیز کردن نگهدارنده ها در خانه و همچنین کار هایی که حین تمیز کردن باید از آنها اجتناب کنید تا نگهدارنده های شما برای بیشترین مدت ممکن تمیز بماند را به شما آموزش خواهیم داد.
انواع مختلف نگهدارنده ها
ریتینرها کمک شایانی به جلوگیری از جابه‌جایی دندان های شما پس از ارتودنسی میکنند. آنها مانند برس هایی که دندان های شما را صاف میکند، عمل مینمایند. نگهدارنده ها به بافت ها و ماهیچه های داخلی دهان کمک میکنند تا دندان های شما را در سر جای خود نگه دارند.
انواع مختلفی از نگهدارنده های ارتودنسی وجود دارند. یک ارتودنتیست(دندانپزشکی که در زمینه ناهنجاری های دندان و فک متخصص است) تعیین میکند که کدام یک از نگهدارنده ها بر اساس کارهایی که تا کنون انجام داده اید مناسب شما است. چگونگی تمیز کردن نگهدارنده بر اساس نوع نگهدارنده ای که استفاده میکنید، تعیین میشود.
3 نوع نگهدارنده متفاوت عبارتند از:
- نگهدارنده های سیم فلزی(نگهدارنده های هاولی): این نگهدارنده های متحرک با استفاده از سیم و مواد اکریلیک سخت یا پلاستیک ساخته شده اند. فلز قسمت های جلویی دندان را پوشش میدهد و ماده اکریلیک به سقف دهان شما(برای نگهدارنده های بالایی) و بخش عقبی دندان های جلوی فک پایین(برای نگهدارنده های پایین) شما قالب زده میشود.
- نگهدارنده های پلاستیکی شفاف(نگهدارنده های essix): این نگهدارنده های شفاف و متحرک از مواد شفاف پلاستیکی ساخته شده و روی دندان های شما قرار میگیرند.
- نگهدارنده های دائمی(نگهدارنده های ثابت): این نگهدارنده ها به طور دائمی به عقب دندان های پایینی شما که ریسک جابه‌جایی بیشتری دارند، متصل میشوند. شما خودتان نمیتوانید این نگهدارنده ها را بردارید و برای این کار نیاز به مراجعه به یک ارتودنتیست خواهید داشت. نگهدارنده های دائم به طور معمول برای چندین ماه یا سال در جای خود باقی میمانند.
چرا باید نگهدارنده ارتودنسی را تمیز کنید؟
همانند دندان ها، ریتینرهای شما نیز محل تجمع باکتری و مواد غذایی ریز میباشد که سبب تشکیل غشایی به نام پلاک میشود. هنگامی این پلاک ها تمیز نشوند نیز میتوانند منجر به تشکیل تارتار شوند. تارتار نیز باعث رشد باکتری و پوسیدگی دندان میشوند.
سیم های فلزی و پلاستیک شفاف متحرک هر دو مکان های مناسبی برای پرورش باکتری ها هستند. تحقیقات نشان داده است که هر دو نوع نگهدارنده میتوانند منجر استافیلوکوک اپیدرمیدیس، استافیلوکوک اورئوس و استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین(MRSA) شوند. این باکتری ها پتانسیل ایجاد عفونت شوند که با نام استافیلوکوک شناخته میشود.
از آنجایی که نگهدارنده های دائمی برای مدت زیادی در دهان شما باقی میمانند، در صورتی که به خوبی تمیز نشوند، میتوانند پلاک و تارتار های بیشتری را جذب کنند. پژوهش ها نشان داده است که با گذر زمان، پلاک ها و تارتار ها به نگهدارنده های دائمی میچسبند و باعث پوسیدگی دندان و آسیب دیدن لثه شوند و در نهایت منجر به پسروی و همچنین التهاب لثه خواهد شد.
التهاب لثه نوعی مراحل اولیه آسیب دیدگی لثه بوده و میتواند دلیل التهاب و خونریزی آن شوند. در صورتی که به آن رسیدگی نشود نیز میتواند به پریودنتیت تبدیل شود. این بیماری سبب عفونت بافت و استخوان اطراف دندان شده و در نهایت میتواند باعث از دست دادن دندان شود.
هر چند وقت نیاز دارید تا نگهدارنده های خود را تمیز کنید؟
شما باید نگهدارنده های خود را حداقل روزی یکبار به منظور جلوگیری از تجمع باکتری روی سطح نگهدارنده تمیز نمایید. چنانچه از نگهدارنده های دائمی استفاده میکنید، باید نگهدارنده خود را حداقل روزی دو بار هنگامی که مسواک میزنید، تمیز کنید. همچنین شما باید پس از هر وعده غذایی نگهدارنده های خود را به منظور از بین بردن تکه های غذا به خوبی تمیز نمایید.
چنانچه نیاز دارید تا مواد کثیف و یا لایه باکتری چسبیده روی نگهدارنده متحرک خود را تمیز کنید، میتوانید چند بار در ماه نگهدارنده های خود را بهتر تمیز نمایید. تحقیقات نشان داده که غوطه‌ور کردن نگهدارنده ها در سرکه یا آب دارای جوش شیرین میتواند مقادیر بیشتری از باکتری را نسبت به شست‌وشوی آن با مسواک از بین ببرد.
در صورتی که به طور منظم نگهدارنده های خود را تمیز نمیکنید، ممکن است دچار موارد زیر شوید:
- مزه و یا بوی بد
- کدر شدن سطح پلاستیک نگهدارنده
- تشکیل لایه های باکتریایی
- نقطه های کوچک سفید رنگ
- تجمع کلسیم(تارتار) سفید یا زرد
چگونه نگهدارنده های خود را تمیز کنیم؟
تمیز کردن نگهدارنده باید جزیی از روتین بهداشت دهان و دندان شما باشد. روشی که شما نگهدارنده های سیمی یا پلاستیک های متحرک خود را تمیز میکنید، با روشی که نگهدارنده های دائمی خود را تمیز میکنید، متفاوت است.
چگونه ریتینر های سیم فلزی و پلاستیک شفاف را تمیز کنیم؟
شما باید نگهدارنده های سیم فلزی و پلاستیک شفاف خود را هنگامی که آنها را به منظور مسواک زدن از دهان خود خارج میکنید، تمیز نمایید. روش های متفاوتی به منظور تمیز کردن نگهدارنده های متحرک وجود دارد:
مسواک
یکی از راه های آسان برای به خاطر سپردن تمیز کردن نگهدارنده ها، تمیز کردن آنها حین مسواک زدن است.
1.نگهدارنده خود را با آب ولرم شسته و به آرامی با مسواکی نرم را روی آن بکشید(از خمیر دندان استفاده نکنید). چنانچه سعی دارید تا نگهدارنده های خود را بیشتر تمیز کنید، میتوانید از یک مایع ظرفشویی ملایم و یک مسواک متفاوت استفاده نمایید.
2. از یک گوش پاک کن پنبه ای برای بخش هایی که نمیتوانید آنها را با مسواک تمیز نمایید، استفاده کنید.
3.هر گونه آشغال یا صابون باقی مانده را با آب ولرم بشویید.
پاک کننده های جوشان
ممکن است متخصص ارتودنسی شما خیساندن و غوطه ور کردن نگهدارنده را در پاک کننده های جوشان پیشنهاد دهد. اینها قرص هایی هستند که پس از قرار گرفتن در آب تجزیه شده و گازدار میشوند. ارتودنتیست و راهنمای محصولات میتوانند شما را در اینکه چند بار و برای چه مدتی نگهدارنده های خود را در این آب قرار دهید، راهنمایی کنند.
جوش شیرین
شما میتوانید نگهدارنده های سیم فلزی و پلاستیک شفاف را در محلول های جوش شیرین برای تمیزی بیشتر غوطه ور کنید. دقت داشته باشید که جوش شیرین میتواند باعث خوردگی و آسیب دیدن فلز شود. به همین سبب بهتر است تا تنها چند بار در ماه نگهدارنده های سیم فلزی خود را با جوش شیرین تمیز کنید.
به منظور تمیز کردن نگهدارنده های سیم فلزی مطابق دستورالعمل زیر عمل کنید:
1.مقداری جوش شیرین و آب گرم را در یک ظرف مخلوط کنید.
2.نگهدارنده خود را محلول جوش شیرین قرار دهید.
3.اجازه دهید تا نگهدارنده چند دقیقه در محلول غوطه ور بماند.
4.نگهدارنده خود را با آب گرم بشویید و به آرامی با مسواکی نرم آن را تمیز کنید.
چگونه نگهدارنده های دائمی را تمیز کنیم؟
سرکه
شما میتوانید نگهدارنده های پلاستیک شفاف و همچنین سیم فلزی را در سرکه غوطه ور کنید. اینکار باعث ضدعفونی و از بین بردن تجمع باکتریایی میشود. بر اساس آزمایشی در سال 2019 مشخص شد که غوطه ور کردن نگهدارنده های پلاستیک شفاف در سرکه سفید باعث از بین بردن مقادیر باکتری بیشتری نسبت به مسواک زدن میشود.
به منظور تمیز کردن نگهدارنده خود با استفاده از سرکه، میتوانید طبق راهکار های ذیل عمل کنید:
1.مقداری سرکه سفید(در حالت ایده آل 5 درصد) را با آب گرم در یک ظرف مخلوط نمایید.
2.نگهدارنده خود را در سرکه غوطه ور کنید.
3.اجازه دهید نگهدارنده به مدت 5 دقیقه در سرکه بماند.
4.نگهدارنده خود را با آب گرم بشویید و با مسواکی نرم آن را تمیز کنید.
چگونه نگهدارنده های دائمی را تمیز کنیم؟
به این دلیل که نگهدارنده های دائمی به دندان متصل هستند، شما باید هنگامی که مسواک میزنید و نخ دندان میکشید آنها را تمیز کنید. شما همچنین باید برای نگهدارنده خود نیز نخ دندان بکشید و مسواک بزنید.
یک مسواک بین دندانی که نازک و مانند قلم مو میباشد برای نقاطی که دسترسی به آنها سخت بوده و یا میان فضا ها مناسب است. برای تمیزی بهتر نگهدارنده های دائمی میتوانید از پاک کننده جت آب استفاده کنید.
نکاتی مهم حین تمیز کردن نگهدارنده ارتودنسی
علاوه بر تمیز کردن روزانه نگهدارنده، نکات زیر نیز میتوانند در تمیز نگه داشتن نگهدارنده متحرک به شما کمک کند:
- نگهدارنده خود را در جای مناسبی نگه دارید: پس از تمیز کردن نگهدارنده خود، آن را در جای مخصوص(محفظه آن) خود قرار دهید(البته در صورتی که آن را دوباره در دهان خود نمیگذارید). نگهدارنده را در دستمال یا روی کانتر آشپزخانه قرار ندهید.
- فقط نگهدارنده های تمیز را در محفظه قرار دهید: قبل از آنکه نگهدارنده را در محفظه آن قرار دهید، همیشه آن را با مسواک تمیز کنید(یا حداقل آن را با آب گرم بشویید).
- محفظه نگهدارنده خود را تمیز کنید: محفظه نگهدارنده خود را حداقل دو بار در هفته با مایع ظرفشویی ملایم و آب به منظور جلوگیری از تجمع باکتری ها بشویید.
- از نوشیدن مایعات دارای مواد نگهدارنده خودداری کنید: علاوه بر آب از آشامیدن مایعات رنگی، شکردار و اسید ها هنگامی که نگهدارنده های سیم فلزی و پلاستیکی در دهان‌تان است، خودداری نمایید. این مایعات میتوانند به داخل نگهدارنده شما نفوذ کنند و اسید و شکر را مستقیما روی دندان های شما نگه دارند. این عامل سبب افزایش احتمال پوسیدگی دندان های شما میشود.
نشانه هایی که شما به یک ریتینر جدید نیاز خواهید داشت
یک نگهدارنده کثیف میتواند به رنگ کلسیم سفید یا زرد(تارتار) تبدیل شود و شما در منزل قادر به تمیز کردن آن نخواهید بود. حتی پس از آنکه شما نواحی کثیف را تمیز کردید، هر تارتار باقی مانده‌ای سبب جمع شدن باکتری هایی میشود که در نهایت میتوانند سبب مریضی یا افزایش احتمال پوسیدگی دندان شما میشود. چنانچه متوجه جمع شدن کلسیم روی نگهدارنده خود شدید و قادر به تمیز کردن آن نیز نبودید، احتمالا وقت خرید نگهدارنده ای جدید است.
تمیز کردن نگهدارنده های متحرک به صورت منظم میتواند کمک شایانی به حفظ ظاهر آن کند. اگر چه نگهدارنده ها چنانچه هر روز استفاده شوند، کثیف خواهند شد. نشانه های دیگری که نشان میدهند شما باید به ارتودنتیست خود برای نگهدارنده های سیم فلزی یا پلاستیکی جدید مراجعه کنید عبارتند از:
- روی سطح پلاستیکی نگهدارنده ترک، تراشه و یا فرورفتگی به وجود آمده است.
- پلاستیک یا فلز تاب خورده و اندازه دندان نمیشود.
- نگهدارنده شل شده است.
- نگهدارنده حتی پس از استفاده روزانه و شبانه بسیار سفت میباشد.
تکنیک های تمیز کردن و مواردی که باید از آنها اجتناب کنید
تمیز کردن نگهدارنده با مواد نامناسب میتواند تمیز کردن آن را حتی سخت تر نیز کند! روش و مواردی که حین تمیز کردن نگهدارنده باید از آنها اجتناب کنید عبارت است از:
- خمیردندان: خمیردندان میتواند بسیار برای مواد اکریلیک و پلاستیک نگهدارنده ها ساینده باشد. در نتیجه محیط مناسبی برای شکوفایی باکتری ها پدید می‌آید.
- آب جوش یا گرم: گرمای حاصل از آب گرم میتواند سبب تاب خوردگی سطح پلاستیکی نگهدارنده شود و در نتیجه آنها دیگر در دهان شما جا نخواهند گرفت.
- پاک کننده های شیمیایی: مواد شیمیایی قوی سبب آسیب به سطح نگهدارنده های شما میشوند. همچنین پاک کننده های شیمیایی قدرت تمیز کنندگی بیشتری از باکتری ندارند.
- پاک کننده های الکلی و دهان شوی ها: الکل میتواند سطح پلاستیکی نگهدارنده شما را خشک کند. در نتیجه خشک شدن سطوح نگهدارنده های شما، به آنها آسیب وارد میشود.
جمع بندی
تمیز کردن نگهدارنده ارتودنسی باید همانند مسواک زدن دندان ها یک اولویت روزانه باشد. روزی یکبار به آرامی مسواک زدن با آب گرم ساده ترین راه برای تمیز نگه داشتن نگهدارنده های سیمی یا پلاستیکی متحرک میباشد. برای تمیزی بیشتر میتوانید نگهدارنده های خود را هر چند وقت یکبار در تمیزکننده دندان مصنوعی، جوش شیرین یا سرکه غوطه ور کنید. شما میتوانید نگهدارنده های دائمی خود را هنگامی که مسواک میزنید یا از نخ دندان استفاده میکنید، تمیز نمایید.
تمیز کردن نگهدارنده پس از هر وعده غذایی میتواند سبب جلوگیری از تجمع غذا و در نتیجه تشکیل پلاک و باکتری شود. چنانچه مطمئن نیستید که نگهدارنده شما خیلی آسیب دیده یا کثیف است، به دندانپزشک یا ارتودنتیست مراجعه کنید. در صورتی که لازم باشد، آنها یک نگهدارنده جدید برای شما تجویز خواهند کرد.
منبع:
