انجام جراحی فک و ارتودنسی بر بهداشت دهان و دندان و ظاهر صورت شما تاثیر می‌گذارد. در این مقاله به مقایسه جراحی فک و درمان ارتودنسی می‌پردازیم و مزایا، دلایل و نتایج هر کدام را بررسی می‌کنیم. اگر انجام جراحی فک یا ارتودنسی برای برطرف شدن مشکلات دهان و دندان و ظاهر صورت شما مناسب باشد در پایان این مقاله متوجه خواهید شد.
جراحی فک درمقایسه با ارتودنسی
عمل جراحی فک چیست؟
جراحی فک که به آن جراحی ارتوگناتیک نیز گفته می‌شود نوعی جراحی است که در این شیوه درمانی، ناهمترازیهای فک یا مشکلات مربوط به استخوان بندی فک مداوا خواهد شد. در این بخش از محتوا به طور خلاصه درباره جراحی فک توضیح داده می‌شود.
- درمان با انجام عمل جراحی: درجراحی ارتوگناتیک فک بالا، پایین یا هر دو فک جراحی می‌شود تا عملکرد فک بهبود یابد.
- درمان ناهمترازیهای فک: هدف از انجام جراحی فک درمان آندربایت، اوربایت، اپن بایت و کراس بایت است که این موارد با ارتودنسی مداوا نمی‌شوند.
- درمان چند منظوره: در اغلب موارد جراحی فک با همکاری متخصصان ارتودنسی، جراحان دهان و دندان و سایر متخصصان انجام می‌شود تا از صحیح بودن شیوه درمان و دستیابی به نتایج مطلوب اطمینان حاصل گردد.
جراحی فک چطور انجام می‌شود؟
جراحی فک که به آن جراحی ارتوگناتیک نیز گفته می‌شود نوعی جراحی است که در این شیوه درمانی، ناهم‌ترازی‌ها یا مشکلات مربوط به استخوان بندی فک طی چندین مرحله مداوا خواهد شد.
1- قبل از جراحی: قبل از عمل جراحی عکس برداری با اشعه ایکس، سی تی اسکن و قالب گیری دندان به طور دقیق انجام می‌شود تا میزان ناهمترازی فک بررسی گردد و برای عمل جراحی برنامه ریزی شود.
2- انجام عمل جراحی: در طی عمل جراحی که معمولا با بیهوشی موضعی انجام می‌شود جراح استخوان‌های فک را به طور دقیق برش می‌زند تا آن استخوان‌ها را در جای مناسب قرار دهد.
3- جا انداختن استخوان فک: جراح فک بالا، پایین یا هر دو فک را در جای مناسب قرار داده و با پیچ، روکش یا سیم استخوان فک را محکم می‌کند و ناهمترازی را درمان می‌نماید.
4- بهبودی و مداوا: پس از انجام عمل جراحی، بیماران یک دوره نقاهت را می‌گذرانند که در طول این دوره احتمالا ورم، درد، تغییرات موقتی در طرز قرارگیری دندان‌ها روی یکدیگر و تغییرات ظاهری را در صورت خود احساس می‌نمایند بنابراین مراجعه دائم به جراحان برای بررسی روند درمان ضروری خواهد بود.
چطور متوجه شوید که به انجام جراحی فک نیاز دارید؟
انجام جراحی فک مستلزم معاینه متخصص ارتودنسی یا جراح فک و صورت است. چند مشخصه نشان می‌دهد که جراحی فک ضرورت دارد. این مشخصه‌ها عبارتند از:
1- مشکلات ارتودنسی: اوربایت، آندربایت، کراس بایت یا اپن بایت که این موارد با ارتودنسی درمان نمی‌شوند.
2- وجود مشکل در عملکرد فک: هم‌تراز نبودن فکجویدن، صحبت کردن یا نفس کشیدن را دشوار می‌کند.
3- نامتقارن بودن صورت: عدم تقارن در استخوان بندی فک سبب می‌گردد صورت نامتقارن باشد.
4- اختلالات مفصل گیجگاهی- فکی: اختلالات مفصل گیجگاهی- فکی درمان نمی‌شود و این اختلال به عدم تقارن در استخوان بندی فک مربوط می‌باشد.
5- مشکل در نفس کشیدن: انسداد مجرای تنفس باعث بروز مشکلات شدید تنفسی می‌شود. پس روی فک پایین یا اختلال در عملکرد فک بالا از عوارض مسدود شدن مجرای تنفسی است.
مشورت نمودن با متخصص ارتودنسی یا جراح فک و صورت، جهت تشخیص بهترین شیوه درمان ضروری خواهد بود.
ارتودنسی چیست؟
به صاف شدن و اصلاح طرز قرارگیری دندان‌ها روی یکدیگر ارتودنسی گفته می‌شود.
ابزار ارتودنسی عبارتند از:
- براکت‌ها: براکت‌ها قطعات کوچک مربعی شکل هستند که به قسمت جلویی دندان‌ها متصل می‌شوند.
- سیم‌های قوس مانند: سیم‌های قوس مانند سیم‌های ارتودنسی فلزی نازک هستند که براکت‌ها را به هم متصل نموده و با اعمال فشار دندان‌ها را در جای مناسب قرار می‌دهند.
- حلقه‌های فلزی: حلقه‌های فلزی دور دندان آسیاب قرار می‌گیرند تا سیم‌های قوس مانند را ثابت نگه دارند.
- کش‌های ارتودنسی: به کش‌های ارتودنسی نوار لاستیکی هم گفته می‌شود. از این کش‌ها برای هم‌تراز کردن فک و اصلاح طرز قرارگیری دندان‌ها روی یکدیگر استفاده می‌شود.
سیم‌های ارتودنسی با اعمال فشار مداوم به تدریج دندان‌ها را در جای مناسب قرار می‌دهند. قرار گرفتن دندان‌ها در جای مناسب باعث داشتن لبخند زیبا می‌شود.
سیم‌های ارتودنسی چگونه عمل می‌کنند؟
سیم‌های ارتودنسی با اعمال فشار مداوم به مرور زمان دندان‌ها را در جای مناسب قرار خواهند داد بنابراین طی چندین مرحله دندان‌ها در جای مناسب خود قرار می‌گیرند.
- مشورت نمودن: متخصص ارتودنسیدندان‌ها را به طور کامل معاینه نموده و شرایط بیمار را بررسی می‌کند تا در صورت نیاز ارتودنسی انجام شود.
- نصب نمودن سیم‌های ارتودنسی: براکت‌ها با چسب به دندان‌ها متصل شده و سیم قوس مانند از میان براکت‌ها رد می‌شود.
- هم‌تراز کردن دندان‌ها: با چندین بار مراجعه به متخصص ارتودنسی، او سیم‌های قوس مانند را تنظیم می‌نماید که بدین ترتیب دندان‌ها در جای مناسب قرار خواهند گرفت.
- ارزیابی میزان بهبودی: با انجام معاینات دائمی از روند بهبودی اطمینان حاصل شده که در این صورت دندان‌ها در جای مناسب قرار می‌گیرند.
چطور متوجه شوید که به انجام ارتودنسی نیاز دارید؟
این موارد نشان می‌دهد که شما به انجام ارتودنسی نیاز دارید.
- دندان‌های کج یا روی هم: برای برطرف شدن ناهمترازی دندان‌ها، انجام ارتودنسی ضروری است.
- اوربایت یا آندربایت: اگر دندان‌های بالایی یا پایینی بیش از حد جلو باشند انجام ارتودنسی ضرورت دارد.
- مشکل در جویدن یا صحبت کردن: مشکل در طرز قرارگیری دندان‌ها روی یکدیگر، جویدن یا صحبت کردن حاکی از ناهمترازی دندان‌ها می‌باشد که این مشکل با انجام ارتودنسی رفع خواهد شد.
- بروز درد در فک: بروز درد دائمی در فک به خصوص هنگام جویدن غذا، نشانه‌ای از ناهمترازی دندان‌ها است که این ناهمترازی با انجام ارتودنسی درمان می‌شود.
- دیر یا زود افتادن دندان‌های شیری: زود افتادن دندان‌های شیری یا دیر درآمدن دندان‌های دائمی نشان می‌دهد که برای هم‌تراز شدن دندان‌ها انجام ارتودنسی الزامی است.
تفاوت جراحی فک و ارتودنسی
جراحی فک و ارتودنسی دو شیوه درمان مجزا هستند که مشکلات ارتودنسی، فک و صورت را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌دهند. در این بخش از محتوا درباره تفاوت جراحی فک و ارتودنسی توضیح داده می‌شود.
| جنبه | جراحی فک | ارتودنسی |
| روش درمان | با انجام عمل جراحی، فک بالا یا پایین در جای مناسب قرار می‌گیرد که در این صورت ناهنجاریهای مربوط به استخوان فک درمان می‌گردد. | با نصب سیم‌های ارتودنسی دندان‌ها به تدریج در جای مناسب خود قرار می‌گیرند. |
| هدف درمان | هدف از انجام جراحی، قرار دادن فک در جای مناسب و درمان ناهنجاریهای استخوان فک می‌باشد. | با نصب سیم‌های ارتودنسی دندان‌ها صاف شده و ناهمترازی برطرف می‌گردد. |
| مدت زمان درمان | معمولا جراحی فک یک بار انجام می‌شود که پس از آن به انجام ارتودنسی نیاز است. | با نصب سیم‌های ارتودنسی چندین ماه یا چندین سال طول میکشد تا دندان‌ها صاف شوند. |
| برش دادن فک | انجام عمل جراحی مستلزم برش فک و جا انداختن استخوان فک خواهد بود. | برای نصب سیم‌های ارتودنسی به برش زدن فک و انجام عمل جراحی نیاز نیست. |
| محدودیت‌ها | با انجام جراحی، ناهنجاریهای صورت و فک بالا و پایین رفع می‌شود اما ناهمترازی دندان‌ها به طور کامل درمان نمی‌شود. | با نصب سیم‌های ارتودنسی ناهمترازیهای دندان برطرف می‌گردد اما ناهنجاریهای شدید فک مداوا نخواهد شد. |
| نتایج پس از درمان | معمولا جراحی فک در طولانی مدت نتایج مطلوبی دارد. | برای دستیابی به نتایج مطلوب باید از سیم‌های ارتودنسی دائما مراقبت گردد. |
درک این تفاوت‌ها باعث می‌شود بیماران روش درمانی مناسب خود را به صورت آگاهانه انتخاب کنند.
مزایا و معایب
هنگام تصمیم‌گیری برای انجام جراحی فک و ارتودنسی، بررسی مزایا و معایب هر کدام از این شیوه‌های درمانی ضرورت دارد.
| جنبه | جراحی فک | ارتودنسی |
| مزایا | درمان ناهنجاریهای فک، دوام طولانی، با انجام جراحی ناهنجاریهای فک کاملا برطرف می‌گردد. | بدون نیاز به برش فک، تطبیق پذیر بودن، درمان تدریجی |
| معایب | نیاز به برش فک، دوران نقاهت طولانی، گران قیمت بودن | طولانی بودن مدت زمان درمان، نیاز به مراقبت، شکیل نبودن |
میانگین قیمت جراحی فک و ارتودنسی
قیمت جراحی فک در کلینیک های ارتودنسی به عوامل مختلفی وابسته است که عبارتند از:
- عوامل تاثیرگذار بر قیمت: میزان ناهمترازی فک، نوع روش جراحی، هزینه بیمارستان، نوع بیهوشی و مراقبت‌های بعد از عمل بر قیمت تاثیر می‌گذارند.
- بیمه: اگر انجام عمل جراحی ضرورت داشته باشد بیمه‌های دندانپزشکی و بیمه‌های سلامت بخشی از هزینه‌های درمان را پرداخت می‌کنند. با این حال بسته به نوع ارتودنسی، مدت زمان درمان و سایر برنامه‌های درمانی قیمت‌ها متفاوت خواهند بود.
آیا انجام عمل فک یا ارتودنسی برای من ضروری است؟
اگر انجام هر کدام برای شما ضرورت داشته باشد با ارزیابی نتایج درمان و میزان ناهنجاری‌ها متوجه خواهید شد. در این بخش از محتوا ضرورت انجام جراحی یا ارتودنسی بررسی می‌شود.
1- نکات قابل توجه برای انجام جراحی فک:
- ناهمترازی شدید فک: اگر دچار اوربایت، آندربایت و کراس بایت باشید انجام جراحی برای درمان ناهمترازی شدید استخوان فک ضروری می‌باشد.
- مشکل در عملکرد فک: مشکل در عملکرد فک ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی – فکی است که این اختلال بر صحبت کردن، جویدن و تنفس کردن تاثیر می‌گذارد و درمان آن مستلزم عمل جراحی می‌باشد.
- محدودیت‌های ارتودنسی: اگر ناهمترازیهای فک با ارتودنسی مداوا نشود انجام عمل جراحی توصیه می‌گردد.
2- نکات قابل توجه برای انجام ارتودنسی:
- ناهمترازی خفیف تا متوسط: معمولا ارتودنسی برای درمان فواصل دندانی و ناهمترازیهای خفیف تا متوسط دندان‌های کج مناسب است.
- مشکلاتی که به استخوان بندی فک مربوط نمی‌شوند: اگر ناهمترازی فک جزئی باشد انجام ارتودنسی برای زیبایی و بهبود عملکرد فک مناسب خواهد بود.
- ترجیحات بیمار: برخی بیماران از انجام جراحی فک خودداری کرده و به دلیل راحت بودن ارتودنسی انجام آن را ترجیح می‌دهند.
نکات مهم: مقایسه جراحی فک با ارتودنسی
جراحی فک و ارتودنسی به عنوان شیوه‌های درمان ناهمترازی فک، باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد.
برخی نکات مهم که در این خصوص باید به خاطر داشته باشید عبارتند از:
ارتودنسی:
- انجام ارتودنسی: انجام ارتودنسی برای درمان ناهمترازیهای خفیف تا متوسط دندان و ناهمترازی جزئی فک مناسب است.
- برش زدن فک: برش زدن فک برای ارتودنسی نیاز نیست و در این شیوه درمان، دندان‌ها به مرور زمان در جای مناسب خود قرار می‌گیرند اما برش زدن فک برای انجام عمل جراحی ضروری خواهد بود.
- طولانی بودن مدت زمان درمان: ارتودنسی بسیاری از ناهمترازیهای دندان را برطرف می‌کند اما مدت زمان درمان آن در مقایسه با عمل جراحی طولانی‌تر است.
جراحی فک:
- ناهمترازی استخوان فک: انجام عمل جراحی برای درمان ناهمترازیهای شدید استخوان فک که با ارتودنسی مداوا نمی‌شود ضروری است.
- درمان دائمی: عمل جراحیبرای درمان ناهمترازیهای فک نوعی درمان دائمی محسوب می‌شود که استخوان فک را اصلاح می‌نماید.
- درمان به هم ریختگی‌های دندان: در بعضی موارد انجام عمل جراحی و ارتودنسی برای دستیابی به نتایج مطلوب ضرورت دارد.
میزان ناهمترازی، مشکل در عملکرد فک و اولویت‌های بیمار باعث می‌گردد تا افراد درباره انجام عمل جراحی و ارتودنسی به صورت آگاهانه تصمیم‌گیری کنند.
خلاصه
به طور خلاصه تصمیم‌گیری درباره انجام جراحی فک و ارتودنسی به عواملی از قبیل میزان ناهمترازی فک، ترجیحات شخصی و اهداف درمانی بستگی دارد.
- با انجام جراحی ناهنجاریهای مربوط به استخوان فک به طور کامل درمان شده که باعث بهبود عملکرد و زیبایی فک در طولانی مدت می‌شود.
- ارتودنسی برای درمان ناهمترازیهای خفیف تا متوسط دندان مناسب می‌باشد بدین ترتیب دستیابی به نتایج مطلوب بدون انجام عمل جراحی امکان پذیر است.
سؤالات متداول
