بیماران گاهی از متخصصین ارتودنسی سؤال می‌کنند که آیا امکان ارتودنسی فک بالا یا فک پایین به‌تنهایی وجود دارد. این روش به عنوان درمان ارتودنسی تک فک یا یک فکی شناخته می‌شود، انجام آن در برخی موارد خاص امکان‌پذیر است. البته برخی ملاحظات خاص وجود دارند که متخصصین ارتودنسی از آن‌ها برای تشخیص اینکه آیا شما کاندید مناسبی برای دریافت بریس ارتودنسی فک بالا و یا فک پایین هستید، استفاده می‌کنند.
اهداف درمان ارتودنسی:
ارتودنسی دندان معمولاً با اهدافی مانند پیشگیری و اصلاح ناهنجاری‌های مال اکلوژن، زیبایی و سلامت عمومی دندان‌ها و بهبود عملکرد دهان و همچنین برای ازبین‌بردن ایرادات عملکردی دندان‌ها که می‌توانند منجر به بروز بیماری TMD در افراد شوند، به کار می‌روند. از ارتودنسی برای هم تراز کردن دندان‌های جابه‌جا شده و کمک به رویش دندان‌های نهفته در زیر لثه استفاده می‌شود.
به کمک این روش، امکان حذف هرگونه آسیب ناشی از بدفرمی و یا جابه‌جایی دندان‌ها را خواهید داشت. با تراز کردن دندان‌ها و اصلاح ایراداتی مانند اورجت و اوربایت، می‌توانید یک ساختار دندانی مرتب که در یک بافت لثه نرم و با ثبات قرار می‌گیرند، داشته باشید. از دیگر مزایای درمان ارتودنسی را باید در کاهش اثرات منفی بد فرمی‌های دندانی موثر بر سلامت دندان‌ها و افزایش آسایش روانی اجتماعی در فرد دانست.
البته باید بدانید که درمان ارتودنسی ریسک‌ها و خطراتی را نیز با خود به همراه دارد که شامل دکلسیفیکاسیون (کاهش مینای دندان)، تضعیف ریشه، ایجاد مشکلات در لثه و امروز بیماری‌های پریودنتال (عفونت و التهاب لثه و بافت‌های اطراف) و شکست درمان ارتودنسی خواهد بود. البته باید بدانید که چنین مواردی بسیار نادر هستند و چندان جای نگرانی نیست.
اهداف ارتودنسی مستقل فک پایین و یا بالا:
متخصصان دندانپزشکی به طورکلی دو هدف را از درمان ارتودنسی دنبال می‌کنند. این اهداف به شرح زیر هستند:
- تراز کردن دندان‌ها.
- ایجاد یک فرم و بایت ایده‌آل برای دندان‌ها.
با انجام ارتودنسی تک فک ممکن است که دندان‌ها در یک مسیر قرار بگیرند. بااین‌حال ممکن است که با فرم ایده‌آل دندان‌ها فاصله داشته باشیم. به طورکلی، انجام ارتودنسی فک بالا یا ارتودنسی فک پایین به تنهایی باید در شرایطی صورت بگیرد که امکان حفظ فرم موجود در طول درمان ارتودنسی یک فکی وجود داشته باشد.
ارتودنسی یک فک به تنهایی چیست؟
درمان ارتودنسی یک فکی نوعی درمان تخصصی دندانپزشکی است که در آن متخصصین ارتودنسی از بریس‌ها و یا اینویزیلاین‌ها تنها برای فک بالا و یا فک پایین استفاده می‌کنند. از این رو هر دو فک بالایی و پایینی به طور همزمان این درمان را دریافت نخواهند کرد.
درمان ارتودنسی یک فک می‌تواند در چند مرحله انجام شود. متخصص ارتودنسی باتوجه‌به وضعیت دندان‌های فرد و مرحله درمانی وی، بریس‌ها را بر روی دندان‌های پایینی نصب می‌کند. در ادامه پس از اصلاح بدفرمی‌های فک پایینی، نوبت به ارتودنسی فک بالایی می‌رسد. حالت عکس این وضعیت نیز وجود دارد. متخصص ارتودنسی می‌تواند درمان را از فک بالایی شروع کند و پس از رسیدن به اهداف درمانی برای فک بالا، اقدام به نصب بریس ارتودنسی فک پایین کند. شرایط فوق کمی متفاوت از ارتودنسی یک فکی واقعی خواهد بود. از این نظر که در چنین مواقعی، ارتودنتیست‌ها هر دو فک فوقانی و تحتانی را به‌نوبت اصلاح می‌کنند.
چه زمانی ارتودنسی فک پایین یا فک بالا اثرگذار است؟
شرایط خاصی وجود دارند که در آن‌ها امکان استفاده از روش ارتودنسی فک پایین یا بالا به تنهایی وجود دارد. البته برای تشخیص اینکه این روش درمانی برای فرد اثرگذار است، بایستی برخی بررسی‌های دقیق توسط متخصص ارتودنسی صورت گیرد. زمانی که شما دندان‌های خود را حرکت می‌دهید، روی همترازی دندان‌های پایین و یا بالای خود تأثیر می‌گذارد. انجام ارتودنسی فک پایین یا ارتودنسی فک بالا به تنهایی می‌تواند بر روی آراایش دندان‌ها اثرگذار باشد و اوربایت را اصلاح کرده و لزوماً تأثیری در اصلاح کلی باید دندان نداشته باشد. شرایطی که در آن ارتودنسی یک فکی قادر است تا اوربایت دندان را اصلاح کند اما لزوما تاثیری در اصلاح کلی بایت نداشته باشد، شامل موارد زیر است:
اگر دندان‌های پایینی شما فرم شلوغی دارند و دندان‌های بالایی شما صاف هستند و همچنین از اوربایت دندان‌های خود رنج می‌برید، نصب ارتودنسی فک پایین می‌تواند یک گزینه مناسب برای شما باشد. بدین دلیل که با ارتودنسی فک پایین فرم نامنظم آن‌ها اصلاح می‌شود و دندان‌ها به طور طبیعی به سمت جلو حرکت می‌کنند. این وضعیت به اصلاح اوربایت نیز کمک خواهد کرد.
زمانی که تفاوت فراوانی بین فرم دندان‌های فوقانی و تحتانی وجود داشته و وجود اوربایت ناشی از بد فرمی دندان‌های فک فوقانی فرد را آزار می‌دهند، نصب بریس‌های ارتودنسی فک بالا تنها روش اثرگذار خواهد بود. در شرایطی که صاف کردن دندان‌های شلوغ فک فوقانی باعث حرکت روبه‌جلوی آن‌ها خواهد شد، کاهش فاصله آن‌ها باعث عقب‌نشینی به سمت داخل خواهد شد. در چنین شرایطی متخصص ارتودنسی قادر خواهد بود تا با ارتودنسی فک بالایی هم فاصله بین دندان‌ها را اصلاح کند و همچنین میزان اوربایت را نیز کاهش دهد.
با این حال، در صورتی که از وضعیت آندربایت که در آن دندان‌های فک فوقانی پشت دندان‌های فک تحتانی قرار می‌گیرند، رنج می‌برید و همچنین دندان‌های فک فوقانی شما فرم شلوغ و به هم ریخته‌ای دارند، درمان ارتودنسی فک بالا امکان‌پذیر خواهد بود. این وضعیت بستگی به بایت دندان‌های شما خواهد داشت.
معایب درمان ارتودنسی فک بالا و یا فک پایین به صورت مستقل:
درمان ارتودنسی فک پایین یا بالا به تنهایی می‌تواند خطرات و معایبی را به همراه داشته باشد. متخصص ارتودنسی علاوه بر اینکه بررسی خواهند کرد که دندان‌های شما تا چه میزان صاف هستند، به بررسی وضعیت قرارگیری دندان‌ها بر روی هم یا همان وضعیت بایت دندان‌هایتان نیز خواهند پرداخت.
وضعیت بایت دندان‌های یک فرد مبتنی بر یک رابطه پیچیده بین دندان‌ها و فک خواهد بود. مسلماً شما می‌خواهید که دندان‌هایتان فرم صافی داشته باشند و فک‌هایتان نیز به هنگام بستن دهان بر روی همدیگر قرار بگیرند، در این شرایط دندان‌های فوقانی و تحتانی به درستی به هم خواهند رسید. چنین شرایطی به دندان‌ها اجازه می‌دهد تا نیروی فک به درستی بین خود توزیع کنند و امکان جویدن درست مواد غذایی در دهان وجود داشته باشد.
در ضمن چنین وضعیتی خوردگی و پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کند و از اعمال فشارهای غیر ضروری به مفاصل فک جلوگیری می‌کند. درمان مستقل ارتودنسی فک بالا و یا فک پایین باعث می‌شود تا دندان‌ها تنها در یک فک جابه‌جا شوند. چنین شرایطی ممکن است که بر وضعیت کلی قرارگیری دندان‌ها بر روی یکدیگر تأثیر منفی داشته باشد.
غیرممکن است که بتوان بی‌نظمی‌هایی مانند کراس بایت، اوربایت و آندربایت را بدون جابه‌جایی دندان‌های هر دو فک فوقانی و تحتانی اصلاح نمود. به‌عبارت‌دیگر درمان ارتودنسی یک فکی قادر نیست تا بدفرمی‌هایی را که به‌خاطر وضعیت در فک بالا و پایین خواهد بود، اصلاح کند.
به‌طورکلی اگر همزمان از اوربایت و دندان‌های شلوغ در بالا رنج می‌برید، نصب بریس ارتودنسی فک فوقانی به‌مرور زمان باعث بدتر شدن وضعیت اوربایت خواهد شد. در طرف مقابل اگر آندربایت و دندان‌های نامنظم تحتانی از مشکلات دندانی شما هستند، نصب بریس ارتودنسی فک پایین به مرور زمان باعث بدتر شدن وضعیت آندربایت خواهد شد. به‌طورکلی با این روش درمانی میتوان وضعیت صاف و مرتب شدن دندان‌ها را اصلاح نمود. با این حال، این روش تأثیری در وضعیت قرارگیری دندان‌های فوقانی و تحتانی بر روی هم نخواهد داشت که ممکن است یک پیامد منفی بر عملکرد و بهبود فرم لبخند در افراد داشته باشد.
آیا نصب بریس ارتودنسی در فک فوقانی و یا تحتانی به تنهایی باعث کاهش هزینه‌های شما می‌شود؟
به‌طورکلی نباید انتظار کاهش چشمگیر هزینه‌ها با انجام درمان ارتودنسی یک فکی داشته باشید. هزینه درمان شما با توجه به زمان مورد نیاز برای درمان و پیچیدگی روند درمان تعیین می‌شود. هزینه بریس‌ها و مواد مورد استفاده در ارتودنسی در مقایسه با هزینه کلی درمان ممکن است ناچیز باشد. با این حال، اگر نیاز به استفاده از لوازم بیشتر برای تکمیل روند درمان وجود داشته باشد، هزینه‌ها نیز به همان میزان افزایش خواهند یافت. به‌طورکلی عواملی که باعث تعیین هزینه درمان ارتودنسی می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:
- زمان صرف شده برای تکمیل روند درمان.
- پیچیدگی فرایند درمان ارتودنسی.
- نیاز به نصب لوازم اضافی.
از این رو انتخاب بین ارتودنسی کامل و ارتودنسی یک فکی نمی‌تواند تأثیر زیادی در هزینه کل فرایند درمان ارتودنسی داشته باشد.
بیایید به بررسی گزینه‌های موجود برای شما بپردازیم.
هنگامی که برای دریافت مشاوره ارتودنسی به کلینیک ما مراجعه می‌کنید، متخصص ارتودنسی مشکل اصلی دندان‌هایتان را از شما می‌پرسد. با بررسی و درنظرگرفتن این شکایت، یک برنامه درمان اولیه برای شما تدوین خواهد شد. این برنامه درمانی ممکن است شامل چندین گزینه درمانی باشد که بر مبنای شکایت اصلی و معاینات مشخص خواهند شد.
ممکن است که شما به دنبال درمان ارتودنسی فک پایین به تنهایی باشید. اگرچه ممکن است این درمان دقیقاً آن چیزی باشد که شما مد نظر دارید، با این حال، بررسی‌های متخصص ارتودنسی تعیین می‌کند که آیا درمان مذکور بهترین و کامل‌ترین روش درمانی برای شما خواهد بود یا خیر. از این رو وظیفه متخصصین ارتودنسی درک خواسته‌های شما و ارائه توضیحات درباره نیازهای درمانی شما خواهد بود.
شرایطی وجود دارند که این دو عامل کاملاً با یکدیگر منطبق و هماهنگ هستند. با این حال در مواردی نیز وضعیت این‌گونه نیست و در چنین شرایطی باید از مزایا و معایب درمان ارتودنسی یک فکی آگاه باشید. همچنین در طول مشاوره‌های درمانی شما را از محدودیت‌های روش‌های مختلف درمانی آگاه خواهیم ساخت. این محدودیت‌ها می‌توانند به کمک بررسی وضعیت دندان‌ها و استخوان‌ها، سن و ژنتیک تعیین شوند. در نهایت باید در نظر داشته باشید که بهتر است تا همه عوامل مختلف را قبل از انتخاب درمان ارتودنسی یک فکی در نظر گرفته و بهترین گزینه را با توجه به شرایط خود انتخاب کنید.
