بسیاری از مردم در مورد ارتودنسی بزرگسالان تصور می کنند که این درمان، تنها برای کودکان و نوجوانان قابل انجام است. اما حقیقت این است که امروزه یک چهارم افرادی که از ارتودنسی استفاده می کنند، بزرگسال هستند. در حال حاضر، بریس ها، الاینر ها و سایر درمان های ارتودنسی، بیش از هر زمان دیگری برای بزرگسالان مورد استفاده قرار می گیرند. چرا؟ زیرا در حال حاضر کمپانی های مرتبط با تجهیزات دندانپزشکی، تجهیزات ارتودنسی تولید نموده اند که نصب و استفاده آن ها آسان تر از شیوه های درمانی دیگر است. علاوه بر این، در حال حاضر، بزرگسالان بیش از هر زمان دیگری به دنبال صاف کردن دندان های نامنظم خود هستند. در ادامه به بررسی دلایل و نحوه درمان ارتودنسی در بزرگسالان میپردازیم. ضمنا شما میتوانید سئوالات خود را در قسمت نظرات مطرح نمایید تا دکتر احسان صانعی بهترین متخصص ارتودنسی بزرگسالان در تهران پاسخ دهند.
ارتودنسی بزرگسالان چیست؟
برای پاسخ به این سوال که ارتودنسی بزرگسال چیست، بهتر است موارد متعددی غیر از بریس ها را نیز مورد بررسی قرار دهیم که برای بهبود وضعیت دندان ها و اصلاح لبخند بزرگسالان مورد استفاده قرار می گیرد. تفاوت ارتودنسی دندان بزرگسالان و ارتودنسی دندان برای کودکان و نوجوانان است که در بزرگسالان، استخوان دندان به شکل کامل رشد کرده است. به همین دلیل ارتودنتیست ها دندان های دائمی را مورد اصلاح قرار می دهند. اصطلاحا ارتودنسی کودک را به عنوان ارتودنسی پیشگیری می شناسند. زیرا در این مداخله درمانی، هدف از درمان پیشگیری و اصلاح مشکلات فک پیش از تکمیل رشد فک است.
چرا لازم است بزرگسالان تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرند؟
صاف کردن دندان های نامنظم تنها مزیت درمان ارتودنسی نبوده، بلکه این درمان به حفظ سلامت دندان ها کمک می کند. دندان هایی که به شکل نامنظم در دهان قرار گرفته اند، ممکن است به عوارض جدی نظیر آپنه خواب، مشکل در هضم، سردرد، از دست دادن دندان، گردن درد و یا مشکلات گویشی شود.
چرا بزرگسالان به بریس یا سایر درمان های ارتودنسی نیاز دارند؟
معمولا سه دسته از افراد بزرگسال، به دنبال صاف کردن دندان های خود و اصلاح لبخند هستند.
- گروه اول: افرادی هستند که پیش از این، بدین منظور، تحت هیچ مداخله درمانی قرار نگرفته اند.
- گروه دوم: بزرگسالانی هستند که پیش از اینکه تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته بودند، اما به دلیل عدم رعایت ملاحظات پس از درمان، مشکلات آن ها بازگشت کرده است.
- گروه سوم: نیز افرادی هستند که در سنین جوانی نیاز به مداخلات ارتودنسی نداشتند، اما در بزرگسالی به دلیل رشد دندان عقل و جابجایی دندان ها، به درمان ارتودنسی نیاز خواهند داشت. این که بزرگسالان به چه دلیلی به استفاده از ارتودنسی روی می آورند، می تواند به هرکدام از دلایل بالا مربوط باشد. در فرآیند درمان ارتودنسی بزرگسالان مشکلات زیر برطرف خواهند شد: شلوغی دندان ها، فاصله، بیرون زدگی، اوربایت، کراس بایت و شکاف دندان.
مشکلات رایج ارتودنسی در بزرگسالان
هنگامی که یک فرد بزرگسال برای انجام مداخلات ارتودنسی اقدام می کند، اولین گام تشخیص درست مشکل است. بسیاری از مشکلات دندانی بزرگسالان را می توان به واسطه ارتودنسی درمان نمود. نظیر:
- اصلاح آندربایت: این مشکل زمانی ایجاد می شود که دندان های قوس بالایی در پشت دندان های قوس پایینی قرار می گیرند.
- گشاد شدن کام: این ارتودنسی برای افرادی انجام می شود که کامشان بسیار باریک است.
- اصلاح مال اکلوژن های کلاس ۳: این مشکل زمانی ایجاد می شود که دندان های آسیاب پایینی زیاد از حد جلو می آیند و به همین دلیل با دندان های آسیب فوقانی هماهنگ نیستند.
- شلوغی و تجمع دندان ها: برخی از افراد حفره دهانی کوچکی دارند و به همین دلیل همه دندان های آن ها را پوشش نمی دهد. به همین دلیل دندان ها در یک نقطه جمع می شوند.
- اپن بایت: اپن بایت هنگامی ایجاد می شود که بین قوس بالایی و پایینی دندان ها فاصله وجود دارد و در هنگام گاز گرفتن یا لبخند زدن، به وضوح قابل تشخیص است.
- درمان بیرون زدگی دندان: این مشکل زمانی ایجاد می شود که دندان های ردیف بالایی بیش از حد بیرون می آیند و از دندان های قوس پایینی بیشتر نمایان می گردند.
- درمان دندان های فاصله دار: دندان های فاصله دار همان طور که از نامشان مشخص است، از یکدیگر فاصله دارند.
هنگامی که از درمان ارتودنسی برای افراد بزرگسال صحبت می کنیم، گزینه های دیگری به غیر از بریس نیز وجود دارد که هرکدام مزایای و معایب خاص خود را دارند. فناوری پزشکی در سال های گذشته پیشرفت قابل توجهی را تجربه کرده است و به تبع آن، امروز می توانیم گزینه های متعددی را برای ارتودنسی بزرگسالان مورد معرفی قرار دهیم.
گزینه های درمانی
- بریس های فلزی مخصوص بزرگسالان: این ابزار درمانی، یکی از محبوب ترین شیوه های صاف کردن دندان برای بزرگسالان است. این بریس ها از فلز ساخته شده و پس از اتصال به دندان ها، توسط یک سیم فلزی به یکدیگر می چسبند.
- بریس های شفاف برای بزرگسالان: معمولا برای ساخت این نوع از بریس ها، از سرامیک یا یاقوت کبود استفاده می شود. عملکرد بریس های شفاف، دقیقا مشابه ارتودنسی های فلزی عمل می کنند، اما می توان آن ها را گزینه ای بهتر برای درمان در نظر گرفت. زیرا رنگ این نوع از بریس های شفاف بوده و همین سبب می شود که کمتر به چشم بیاید.
- بریس های لینگوال یا پشت دندانی: این نوع از بریس های ارتودنسی در پشت دندان ها نصب می شوند و در هنگام لبخند زدن به چشم نمی آیند. به همین دلیل، این نوع بریس گزینه ای مناسب برای بزرگسالان به شمار می آید. این مدل دقیقا مشابه ارتودنسی های سنتی عمل می کند، با این تفاوت که در پشت دندان ها قرار می گیرد.
- الاینر نامرئی: این لاینر ها شفاف بوده و به راحتی می توان آن ها را جابجا کرد. این الاینر ها در اصل مانند آتل هایی عمل می کنند که با ایجاد فشار به دندان ها، آن ها را در جای درست خود قرار می دهند. این نوع از تجهیزات دندانپزشکی، از ماده ای تحت عنوان پلی اورتان ساخته می شود و برای تولید آن از فناوری های جدید پزشکی استفاده می شود. الاینر را می توان به عنوان راحت ترین نوع ارتودنسی برای بزرگسالان در نظر گرفت. در صورتی که ملاحظات پس از درمان را رعایت نموده و به صورت مداوم دندان های خود را به واسطه نخ دندان و مسواک پاکسازی نمایید، این محصول جایگزینی مناسب برای بریس به شمار می آید.
ارتودنسی های نامرئی برای بزرگسالان
اصطلاح «ارتودنسی نامرئی» یک اصطلاح رایج و گسترده است. این اصطلاح را می توان برای توصیف الاینرهای شفاف (مانند اینویزیلاین)، بریس های شفاف (که از براکت های شفاف یا همرنگ دندان استفاده می کنند) و بریس های لینگوال استفاده کرد.
الاینرها در مقابل بریس ها
هم الاینرها و هم بریس‌ها برای اصلاح هم ترازی دندان‌ها و فک‌ها طراحی شده‌اند، اما تفاوت‌ها قابل توجه است. براکت های سنتی شامل براکت ها و سیم های فلزی است که به جلوی دندان ها متصل می شوند و در زمان های مختلف در طول درمان سفت می شوند.الاینرهای پلاستیکی شفاف با اعمال تنظیمات جزئی الاینر در طول زمان که به تدریج دندان ها را در جای خود قرار می دهند، دندان های شما را صاف می کنند.
معایب ارتودنسی برای بزرگسالان
این معایب شامل موارد زیر هستند:
- بازگشت عارضه: هنگامی که افراد پس از گذراندن دوره درمانی، طبق دستورالعمل از نگهدارنده های خود استفاده نکنند، ممکن است مشکل بازگشت کرده و عملا درمان بی تاثیر شود. در این حالت دندان های فرد به وضعیت قبلی خود باز می گردد. پس می توان با استفاده از نگهدارنده از بروز چنین اتفاقی پیشگیری نمود.
- درد و ناراحتی: درمان ارتودنسی به طور معمول با اندکی درد همراه خواهد بود. البته این موضوع طبیعی به نظر می رسد، زیرا دندان های شما در حال جابجایی هستند و برای انجام این جابجایی، به فشار نیاز است.
- ایجاد زخم در دهان: هنگام انجام درمان ارتودنسی ممکن است که دستگاه های مختلف به بافت نرم داخل دهان برخورد کرده و زخم هایی را ایجاد کنند. البته در هنگام انجام درمان، برای پیشگیری از این مشکل، از موم مخصوصی استفاده می شود که از آسیب به بافت های دهانی جلوگیری می کند. این معمولا هنگام استفاده از ارتودنسی های متحرک مورد استفاده قرار گرفته و بسیار رایج است.
- بازجذب رادیکولار: این مشکل زمانی ایجاد می شود که ریشه دندان ها کوتاه باشد. این عارضه ممکن است به دلیل حرکات سریع و شدید دندان ها در دوره درمان اتفاق بیفتد. به همین دلیل مهم است که برای انجام درمان های ارتودنسی، به افراد متخصص و متبحر مراجعه نمایید. به طور معمول، متخصصان در جلسه اول ارتودنسی آزمایشاتی را انجام می دهند تا به واسطه آن، هرگونه ناهنجاری موجود، تشخیص داده شود.
- پوسیدگی دندان ها: استفاده از ارتودنسی می تواند سبب سخت تر شدن فرآیند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان شود. با این حال اگر به صورت منظم نسبت به پاکسازی دندان و فضای دندان اقدام نکنید، پوسیدگی دندان ها افزایش یافته و منجر به مشکلات دیگر می شود.
مزایا
استفاده از ارتودنسی دندان برای بزرگسالان، علاوه بر معایب مطرح شده، مزایای زیاد دیگری نیز دارد. فواید ارتودنسی به شرح زیر است:
- افزایش زیبایی ظاهری دندان ها: ارتودنسی با اصلاح ظاهر نامناسب دندان ها، طرح لبخند زیبایی را به ارمغان می آورد.
- بهبود سلامت دندان ها: ارتودنسی عملکردی فراتر از صاف کردن دندان های کج داشته و ناهنجاری های مختلف دندان را بهبود می بخشد. این درمان می تواند هرگونه مشکل مرتبط با جویدن مواد غذایی را به طرف نماید و زمینه هضم مناسب غذا را ایجاد کند. علاوه بر این، این درمان می تواند وضعیت عضلات و تنفس فرد را نیز بهبود بخشد.
- بهبود تلفظ حروف و کلمات: برخی از افراد به خاطر مشکل گاز گرفتن، نمی توانند برخی از صدا ها را به شکل درست تلفظ کنند. اما درمان ارتودنسی موجب می شود که مشکل تلفظ حروف و کلمات بر طرف شده و فرد بتواند تلفظ را به خوبی انجام دهد.
ایجاد آمادگی برای درمان های ثانویه: گاهی اوقات ارتودنسی فضای دهانی را برای انجام مداخلات دیگر آماده می کند و موجب می شود که درمان ثانویه به شکل بهتری انجام شود. برای مثال، انجام ایمپلنت به فضای مناسبی نیاز دارد که می توان به واسطه ارتودنسی آن را تامین نمود.
ارتودنسی بعد از 50 سالگی
درمان های ارتودنسی را می توان در هر سنی مورد استفاده قرار داد و برای بهبود مشکلات و ناهنجاری های دندانی اقدام نمود. اما در برخی موارد متخصصان توصیه می کنند که افراد بالای ۵۰ سال تحت شرایط خاصی این درمان را انجام دهند. زیرا بیماران مبتلا به پریودنتیت، پوکی استخوان و دندان نهفته، گزینه ای مناسب برای درمان ارتودنسی نیستند. و ممکن است در طی درمان با مشکلاتی روبرو شوند. به همین جهت، متخصص ارتودنسی پیش از انجام هر اقدام درمانی، به بررسی دقیق بیمار می پردازد و در صورتی که بیمار شرایط ورود به دوره درمانی را داشت، تحت درمان قرار می گیرد.
هزینه ارتودنسی و سایر دستگاه های درمانی برای بزرگسالان
به طور کلی، هزینه درمان ارتودنسی بزرگسالان به عوامل متعددی وابسته بوده و بر همین اساس متغیر است. مانند پیچیدگی مشکلات بیمار، نوع دستگاه مورد استفاده و میزان دستمزد متخصص ارتودنسی.
